Cesira Pardini i jej rodzina

Włochy
04.12.1926 - 01.04.2022
Cesira Pardini i Luciano Lazzeri, jej szwagier w 2006 r. © C.Di Pasquale.​​

Cesira Pardini była najstarszą córką w rodzinie liczącej dziewięcioro dzieci. W dniu masakry w Sant’Anna di Stazzema została schwytana wraz z matką i siostrami. Choć sama ranna, zdołała uciec z młodszym rodzeństwem i uratować niektórym z nich życie.

Cesira Pardini była najstarszą córką w licznej, jedenastoosobowej rodzinie. Miała sześć sióstr: Marię, Licię, Lilię, Sirię, Adele i Annę oraz dwóch braci: Vinicio i Vittorio. Rodzina Pardini mieszkała we wsi o nazwie Coletti. Podobnie jak inni mieszkańcy, Pardini gościli kilku przesiedleńców. Rankiem 12 sierpnia 1944 r., gdy w okolicy zauważono niemieckich żołnierzy, Cesira pomogła matce zabezpieczyć gospodarstwo. Obawiano się, że naziści podpalą domy, ukradną żywność i dobytek oraz aresztują mężczyzn. Następnie poszła pomóc znajomemu z wioski ukryć krowę i woła. Zauważywszy ogień wydobywający się z placu przed kościołem, postanowiła wrócić do domu. W drodze została schwytana przez nazistów i zabrana do swojego domu, gdzie zgromadzono około 35 osób. Stała razem ze swoimi siostrami – Marią, Lilią, Adele – oraz matką, Bruną, trzymającą na rękach kilkutygodniową Annę.

Nagle naziści zaczęli strzelać do wszystkich zgromadzonych. Gdy Bruna została trafiona w głowę, Cesira osunęła się pod ciało matki i zdołała otworzyć drzwi do piwnicy. Chociaż była ranna, chwyciła siostry i pociągnęła za sobą. Słysząc kolejne strzały, wiedziała, że jeśli chcą przetrwać, to muszą uciekać. Cesira wzięła na ręce małą Annę i zaprowadziła siostry do pobliskiego lasu. Żołnierze spostrzegli uciekające dziewczęta i zaczęli strzelać, jednak nie udało im się ich trafić. Gdy strzelanina ucichła, a w wiosce znów zrobiło się spokojnie, Cesira wróciła do domu. Znalazła tam Paolo, chłopca, który wciąż żył i z trudem wyciągnęła go spod martwych ciał. Następnie wróciła do swoich sióstr. Dopiero wtedy zorientowała się, jak poważnie ranne są Anna i Maria. Obie zmarły kilka dni później w szpitalu w Valdicastello. W chwili śmierci Anna miała niewiele ponad miesiąc.

Po wojnie Cesira wyszła za mąż. Przez pewien czas mieszkała z mężem i synem w Sant’Anna, a potem wyemigrowała. W 2012 r. za swój bohaterski czyn została uhonorowana Złotym Medalem za Męstwo Cywilne (Medaglia d’oro al valor civile).

Animacje są rezultatem współpracy z St. Joost School of Art & Design w Den Bosch i Bredzie.