Johan Snoek

Holandia
25.05.1920 - 31.08.2012
Johan Snoek © NIOD

Johan Snoek pomagał ukrywającym się ludziom. Wraz ze swoją najbliższą rodziną został zmuszony do opuszczenia domu podczas bitwy o Arnhem we wrześniu 1944 r. Johan kontynuował swoją działalność w ruchu oporu i pomógł brytyjskiemu generałowi przejść przez linię frontu i wrócić do swoich oddziałów.

Johan miał prawie 20 lat, gdy Holandia zaczęła być okupowana. Stopniowo rodzina angażowała się w ruch konspiracyjny. Johan pochodził z reformowanego odłamu rodziny protestanckiej i postrzegał wojnę jako walkę dobra ze złem. W swoim dzienniku napisał o swojej pracy w ruchu oporu: “Straciłbyś szacunek do samego siebie, gdybyś tego nie zrobił”. Rodzina ukrywała żydowskie dziecko w swoim domu, a Johan organizował kryjówki w innych miejscach. Podczas bitwy o Arnhem ich dom znajdował się na linii frontu, wobec czego rodzina musiała się przenieść i zamieszkać z trzema ciotkami. 

Brytyjski generał John Hackett został ciężko ranny podczas bitwy o Arnhem i został uwięziony w okupowanej części Holandii. Hackett ukrył się wraz z Johanem i jego rodziną. Nie była to łatwa sytuacja, ponieważ brakowało żywności, a rodzina Snoek była również gośćmi w domu ciotki. Ale Hackett i rodzina dobrze się dogadywali. 

Po tym, jak Hackett doszedł do siebie po odniesionych obrażeniach, zapragnął wrócić do swoich oddziałów. W styczniu 1945 r. Johan pomógł mu dotrzeć do De Biesbosch, obszaru przyrodniczego z wieloma strumieniami i bagnami, który stanowił drogę ucieczki do wyzwolonej części Holandii. Wyruszyli rowerami, a Hackett nosił plakietkę z napisem “Niedosłyszący”. Był to sposób na ukrycie jego niezdolności do mówienia po holendersku, gdyby zwrócili się do niego niemieccy żołnierze. 

Po kilkudniowej podróży, dwóm członkom ruchu oporu udało się dostarczyć Hacketta kajakiem na wyzwolone terytorium. Tydzień później Johan usłyszał zakodowaną wiadomość w Radio Orange: “Szara gęś odpłynęła”. Oznaczało to, że Hackettowi udało się przeprawić! 

Po klęsce w bitwie pod Arnhem, około 350 żołnierzy alianckich ukryło się w okolicy, z czego co najmniej 145 zostało odbitych przez holenderski ruch oporu. Odnotowano 374 “przeprawy przez Biesbosch”, z których większość dotyczyła żołnierzy alianckich, próbujących powrócić do swoich jednostek na wyzwolonym terytorium. Zaopatrzenie, takie jak lekarstwa, transportowano w przeciwnym kierunku do okupowanej Holandii.