Ada Buffulini

Włochy
28.09.1912 - 03.07.1991
Ada Buffulini, 1946. © Archivio famiglia Buffulini Venegoni

Ada Buffulini była lekarką i przeciwniczką faszyzmu. Została internowana w nazistowskim obozie w Bolzano w północnych Włoszech, gdzie udało jej się zorganizować ruch oporu.

Ada Buffulini urodziła się 28 września 1912 r. w Trieście w zamożnej rodzinie. W 1930 r. przeniosła się do Mediolanu, aby studiować medycynę na tamtejszym uniwersytecie. To tutaj Ada zetknęła się z wielkomiejskim stylem życia i zaangażowała się w działalność lokalnego ruchu antyfaszystowskiego. 

W 1943 r. Ada poznała Lelio Basso, sekretarza Partii Socjalistycznej, i od tego momentu jej aktywne zaangażowanie w politykę i walkę z faszyzmem znacznie się wzmocniło. Jej działalność miała miejsce głównie w środowisku uniwersyteckim: rozdawała ulotki, tłumaczyła dokumenty i uczestniczyła w zebraniach. Redagowała również podziemną gazetę socjalistyczną skierowaną do kobiet. 

W listopadzie 1943 r. została zmuszona do ukrywania się: “Odtąd nie miałam domu, krewnych, pracy; nie miałam już nawet nazwiska […] Tak zaczął się ten straszliwy a zarazem wspaniały okres, czasami nawiedzający jak koszmar, czasami chwalebny jak epos; ten czas, kiedy wszystko co ukształtowało moje życie zostało zapomniane, aby pamiętać tylko jedną rzecz, polityczną pasję, dla której żyłam i dla której wiedziałam, że mogę umrzeć każdego dnia”.   

4 lipca 1944 r. została schwytana przez faszystów i przewieziona do więzienia San Vittore w Mediolanie. 7 września 1944 r. została deportowana do nazistowskiego obozu w Bolzano wraz z innymi więźniami. Wśród nich był Carlo Venegoni, przywódca komunistyczny, którego Ada poślubiła po wojnie. Więźniowie polityczni byli oznaczani kombinezonami z czerwonym trójkątem i numerem więźnia. Ada otrzymała numer 3795. 

Ponieważ była lekarką i mówiła po niemiecku, Ada została przydzielona do obozowego ambulatorium. W obozie udało jej się kontynuować swój sabotaż. Koordynowała ruch oporu w obozie, utrzymywała kontakt z grupą poza obozem, która pomagała więźniom, utrzymywała ich w kontakcie z rodzinami, a czasami organizowała też ucieczki. 

Strażnicy SS podejrzewali, że Ada odgrywała rolę w ruchu oporu w obozie i z tego powodu więzili ją w odosobnionej celi od lutego 1945 r. aż do wyzwolenia obozu. 

Po wojnie wróciła do Mediolanu, gdzie kontynuowała swoje zaangażowanie polityczne w szeregach partii komunistycznej. Będąc członkiem Krajowego Stowarzyszenia Byłych Deportowanych Politycznych z Obozów Nazistowskich (Associazione Nazionale Ex Deportati Politici Dai Campi Nazisti) poświęciła się upamiętnianiu ruchu oporu w dawnym obozie w Bolzano.