Poznaj

Obóz Vught  

#Holandia

Konzentrationslager Herzogenbusch, znany także jako obóz Vught, powstał w pobliżu miasta ’s-Hertogenbosch (Den Bosch) w okupowanej Holandii. Był to jedyny obóz koncentracyjny SS poza granicami nazistowskich Niemiec i obszarami zaanektowanymi przez nie podczas II wojny światowej. Funkcjonował od stycznia 1943 r. do września 1944 r. Przetrzymywano w nim ok. 32 tys. więźniów, z których co najmniej siedemset pięćdziesiąt osób zginęło.

Pierwsi więźniowie przybyli do nieukończonego obozu w środku zimy. W początkowym okresie z powodu przemocy fizycznej, chorób i niedożywienia zmarło ponad sto czterdzieści osób. Stopniowo warunki bytowe ulegały poprawie, ale więźniowie sami musieli utrzymywać obóz. Byli też coraz intensywniej wykorzystywani do pracy na rzecz niemieckich potrzeb wojennych.

Ważnym miejscem pracy w obozie było Philips-Kommando. Pod naciskiem okupantów firma Philips, z siedzibą w mieście Eindhoven, zatrudniała więźniów, zlecając im m.in. lutowanie radioodbiorników i robienie latarek na dynamo. Philips-Kommando było pożądanym przez więźniów miejscem pracy, między innymi dlatego, że zapewniało lepsze wyżywienie.

Obóz Vught był jednym z elementów sieci obozów koncentracyjnych znajdujących się w wielu krajach. Przebywali w nim ludzie pochodzący z podbitych krajów Europy i świata – począwszy od Żydów, przez zakładników, po więźniów politycznych. Ich losy różniły się również po opuszczeniu obozu: niektórzy mieli szczęście wrócić do domu, jednak na wielu innych, w tym głównie Żydów, czekała deportacja i śmierć w obozie zagłady.

Przemoc była integralną częścią systemu obozowego. Strażnicy wykorzystywali swoją władzę do karania, znęcania się i poniżania więźniów. Niekiedy dochodziło do niekontrowanych sytuacji. Miało to miejsce np. podczas wydarzeń nazwanych później „tragedią w bunkrze”. Gdy jedną z więźniarek ukarano za obcięcie włosów współwięźniarce uznanej za zdrajczynię, ok. dziewięćdziesięciu innych kobiet zadeklarowało swoją solidarność z ukaraną. 15 stycznia 1944 r. wszystkie one zostały zamknięte. Siedemdziesiąt cztery z nich odizolowano w celi nr 115 o powierzchni ledwie dziewięciu metrów kwadratowych. Gdy następnego ranka otworzono jej drzwi, niektóre z kobiet były nieprzytomne, wiele miało poparzenia od zdezynfekowanych kwasem azotowym ścian, a dziesięć zmarło.

Wiosną 1944 r. stało się jasne, że nazistowskie Niemcy nie wygrają wojny. Po czerwcowej inwazji aliantów w Normandii, w ciągu zaledwie trzech miesięcy 329 mężczyzn zostało straconych przez pluton egzekucyjny poza obozem. Tuż przed wyzwoleniem obóz ewakuowano, a tysiące więźniów wywieziono do Niemiec – ostatnie pociągi odjechały na początku września. Kiedy żołnierze alianccy dotarli do obozu w październiku 1944 r., był już opustoszały.

Następnie obóz Vught pełnił funkcję obozu ewakuacyjnego dla niemieckich wysiedlonych (1944-1945) oraz obozu internowania dla oskarżonych o kolaborację (1944-1949). Od 1951 r. stał się miejscem zakwaterowania dla pochodzących z Indonezji moluckich byłych żołnierzy z Królewskiej Armii Holenderskich Indii Wschodnich i ich rodzin. W 1990 r. otworzone zostało Narodowe Miejsce Pamięci Obóz Vught, które obecnie odwiedza ponad 70 tys. osób rocznie.

Photos

Informacje

Obóz Vught  

Lunettenlaan 600
5263 NT Vught
Holandia