​​Jadwiga Podrygałło​ 

Polen
20.09.1919 - 02.05.2015
Jadwiga Podrygałło, 2005 © Małgorzata Koszarek

Jadwiga Podrygałło nam in 1939 deel aan de verdediging van Warschau tegen nazi-Duitsland. Toen Polen door nazi-Duitsland werd bezet, sloot ze zich aan bij het verzet en hielp ze Poolse krijgsgevangenen ontsnappen. Tijdens de Opstand van Warschau in 1944 werkte ze als verpleegster en verbindingsofficier. 

​​Jadwiga Podrygałło werd geboren in Warschau in 1919. Voor de oorlog was ze padvinder en deed ze de ‘Vrouwelijke Militaire Opleiding’. Ze leerde schieten van haar vader.   

​Na de Duitse aanval op Polen in 1939, werd Jadwiga commandant van de luchtafweer. Tijdens het beleg van Warschau hielp ze in medische posten en opvangcentra voor baby’s en kleine kinderen.  

​Na de val van Warschau op 27 september 1939 sloot Jadwiga  zich aan bij de verzetsbeweging Armia Krajowa (het Binnenlandse Leger). Ze hielp Poolse soldaten uit het ziekenhuis ontsnappen, dat door de Duitsers als krijgsgevangenkamp werd gebruikt. Later organiseerde ze huisvesting voor het verzet. Daarna werd ze een soldaat van de “Dysk” – een vrouwelijke eenheid voor sabotage. “Dysk” hield zich bezig met het opblazen van spoorrails, bruggen, viaducten en andere, strategisch belangrijke objecten . Vrouwen van de eenheid executeerden ook verraders en Gestapo-agenten. 

​Toen Armia Krajowa in 1944 de Opstand van Warschau begon, kon Jadwiga haar eenheid niet bereiken. Niemand kende haar en geloofde dat ze gevechtstraining had gehad. Jadwiga was klein, zeer tenger gebouwd en kon doorgaan voor een kind. Daarom werd ze naar de achterhoede van de gevechten gestuurd. Uiteindelijk kwam ze terecht in een afdeling van de Armia Krajowa, “Kryska” (“opening”), onder de schuilnaam “Cub”.  

​Jadwiga vocht in het district “Czerniaków”, waar op dat moment ook een eenheid van enkele honderden Slowaken aan de kant van het Armia Krajowa vocht. Jadwiga werd verbindingsofficier voor de Slowaakse strijdkrachten. Ze werd vaak op pad gestuurd voor opdrachten, of om het gebied te verkennen. Ze moest onder vijandelijk vuur door de straten van het verwoeste Warschau rennen.    

​Nadat de Opstand van Warschau was mislukt, trok Jadwiga met andere inwoners weg uit de stad. Ze ontsnapte aan de Duitsers en kwam naar Kielce. Daar gaf ze les als lerares geschiedenis. Ze trouwde met Stanisław, een afgevaardigde van de Poolse regering in ballingschap. Zowel zij als haar man werden na de oorlog vervolgd door de communisten. Jadwiga overleed in 2015.​